Soms heb je als ouder geen goed antwoord op het gedrag van je kind. Je begrijpt die aanhankelijkheid niet. Dat vastklampen of redderen/regelen is toch niet nodig? Zo voorkomend en toch ook weer zo terughoudend! Je ziet haar zorgelijke of zwaarmoedige aard terwijl ze zo positief mogelijk naar jou doet. En hoe meer je je kind betrekt bij je leven hoe duidelijker het zorgende gedrag wordt.
Het zorgende kind
‘Ze oppert vaak om iets voor me te doen of doet het uit zichzelf.’
‘De scheiding heeft haar niet echt geraakt: ze is nu juist veel belangstellender!’
‘Mijn jongste trok opeens erg naar haar vader sinds ik bij hem wegging.’
‘Hij zal zijn eigen plannen laten varen als ik me niet zo goed voel.’
‘Ze stelt vaak vragen over mijn plannen en zelfs geldzaken.’
‘Wanneer ik huil troost ze me, zo lief, met haar kleine armpjes.’
‘Ze wil me niet tot last zijn met haar probleempjes’.
De ondertiteling
Wanneer je kind dit soort gedrag laat zien merk je dat het (vaak) gericht is op één van de ouders. Het vraagt daardoor van jou als ouder veel opmerkzaamheid om te kunnen zien dat het gedrag niet echt ‘des kinds’ is. Je kent je kind misschien niet anders! En toch merk je dat het nu wat eenzijdig begint te worden. Je kind vergeet zichzelf altijd en het ‘tegengas’ blijft uit. Sterker nog: je merkt dat je door je kind word verbeterd, gecheckt of zelfs aangestuurd!
Met een ruzie heeft je kind een poging gedaan om jou op je eigen poten te krijgen (de rol van onkwetsbare ouder) en daarna voelt het zich er schuldig over als jij er een rothumeur door kreeg.
Met een echtscheiding kan het gedrag wat duidelijker zichtbaar worden. Van ‘gewoon’ naar overdreven bemoeierig of juist gedwee. Een subtielere vorm is ook mogelijk in de meer diepe laag van de verbinding met een moeder of vader. Het kind heeft met zijn onbewuste ‘radar’ al lang geleden gemerkt dat een van de twee ouders niet vanzelf in zijn/haar kracht staat. Niet in een belangrijke behoefte is voorzien. De oorsprong daarvan ligt in het systeem van herkomst en het kind stelt zich onbewust de taak om hier een evenwicht te brengen of een gemis op te vullen. Vanuit een enorme liefde die een kind heeft.
Kortom: het gedrag van je kind heeft te maken met zorg dragen. Je zou kunnen zeggen dat het kind de ‘last’ voor je wil dragen en doet dat door helpend, voorkomend, oplossend en lief te zijn. Die ‘last’ die je als ouder hebt moet je zien door de ogen van je kind. Niet er je eigen criteria op loslaten. Kinderen zijn als sponzen en nemen alles op wat ze van ons waarnemen. Ook alles zonder taal! En ook alles wat je jezelf niet bewust bent. Zelfs waarvan je denkt dat ze het niet hebben gehoord/gezien! Het kind stelt zichzelf altijd tot taak om jou gelukkiger te zien. Dat komt o.a. omdat een kind niet kan relativeren en geen onderscheid kan maken tussen werkelijkheid en verbeelding. Bovendien is een kind afhánkelijk van de ouders en MOET het zich dus wel inspannen voor de ouders (en het nest). Die wil het tenslotte absoluut niet verliezen en dus ligt er een belangrijke taak. En die taak heeft een hoge prijs. Namelijk het inleveren van de eigen stappen op de weg naar de eigen plek in de wereld. Zonder een zorg-lijntje met een ouder. Dat lijntje zorgt voor verstrikking en houdt het kind af van de eigen groei naar volwassenheid. Het richt zich namelijk steeds op jouw kwetsbaarheid en groei. En dat is natuurlijk jouw eigen verantwoordelijkheid!
De remedie
Dat brengt ons direct naar de remedie. Hier is het helpend om het kind te ontslaan van die onmogelijke taak van het zorgen voor welzijn van mama of papa. Je dient je te verdiepen in hoe het kind jou ziet en jouw lot beleeft. Onderzoek wat het is dat jouw kind aanzet tot de zorgrol. Ook als je kind nog jong is, en een gesprek niet zo voor de hand ligt, kun je informatie verzamelen over de werkelijkheid zoals je kind die beleeft. De eerste stap is bewust worden van wat je kind ervaart van jou en je houding (uitspraken). Grote kans dat je ontdekt dat je je eigen frustraties en behoeften niet zelf ter hand neemt maar dat je houding laat zien dat je het heil van buiten jezelf verwacht. Je neemt misschien niet zelf de verantwoordelijkheid voor betere tijden. Waarschijnlijk is dat hoe je het altijd gedaan hebt door een gemis in je eigen groei. Je kind toont je nu een mooie kans om dit nu te gaan doen. Verantwoordelijkheid pakken voor je volgende stappen en daarmee je kind die verantwoordelijkheid afnemen. Dan is het weer kloppend dat je kind verantwoordelijkheden krijgt die bij zijn leeftijd passen. Omdat jij de duidelijke ouder bent die contact maakt en laat weten: jij bent mijn kind, ik zie je, ik zorg voor je (en voor mezelf!) en ik ben er voor jouw groei. En niet andersom.
Tips voor aanpak
Kijk met de ogen van je kind naar jezelf (jouw houding en gedrag).
Ga in gesprek en verzamel informatie over wat je kind denkt en gelooft over jou.
Let op dingen als lichaamstaal (en stemtoon), van je kind en ook van jezelf.
Op welk moment wordt dat zichtbaar? Hoe hangt het samen?
Blijf je kind duidelijk maken dat volwassen zaken voor volwassenen zijn.
(en hou je er ook aan door die zaken weg te houden bij oren en ogen van je kind!)
Demonstreer in alles dat jij voor jezelf zorgt EN voor je kind.
Geef uiting aan wat je voelt voor je zoon/dochter.
Stimuleer zijn/haar eigen acties en keuzes.
Het zorgende kind in jezelf
Mocht je veel herkend hebben van alles wat hierboven staat beschreven, dan voel jij nu misschien ook het gewicht van de taak van zorgen voor de mama (of papa). En hoe je daaraan zo gewend bent. Wat je lastig vindt is het onderscheid te maken tussen verantwoordelijkheden (ander en zelf). Je cijfert jezelf weg. Of je bent zelfs erg onhandig om te duiden wat je eigen wens, verlangen of behoefte is. Zo ben je gericht geraakt op de ander. Als die maar happy is!
Herlees bovenstaande eens met in gedachten jezelf als het kind. De eerste stap is het onderkennen van hoe het is gegaan. En dat het een klus is geweest. En nu nog…
Verdere stappen kun je doen met persoonlijk veranderwerk. Bewust worden van de trigger en jouw beweging in die rol. De uitdaging is om beter voor jezelf te gaan zorgen. Zonder dat je het voorbeeld had kun je daarmee toch gaan beginnen. Het voorbeeld ken je misschien in andere mensen om je heen. Mogelijk dat je daarmee de stevige ouder in jezelf kunt laten groeien. Zodat je meer en meer de kans pakt om verantwoordelijkheden te leggen op de plek waar en bij wie ze horen. Dan hebben jouw kinderen WEL het voorbeeld van volwassen worden!
Tags: kind, zorgend, wegcijferen, echtscheiding