Wat doe je met die irritatie en onvrede die je steeds maar in zijn greep houdt? ‘Ze zouden nou gewoon eens rekening met mij moeten houden!’ De laatste tijd is het veel in het nieuws: de onvrede van veel mensen over andere mensen. Dat komt doordat mensen denken in termen als zij en wij. Of gezegd in actuele carnavalstaal: hullie en waai. Natuurlijk zijn we allemaal anders, maar als je aandacht alleen uit gaat naar de verschillen blijf je het gevoel van ‘vervreemd’ houden. Hoe zou het zijn als je ging letten op overeenkomsten? Zelfs de meest verschillende types hebben iets met elkaar gemeen. Zoals je kunt zien in het prachtige Deense experiment dat nu op Facebook en YouTube veel bekeken wordt. (ook bij Odessóe op Facebook te zien: zegt en leeft het voort!!!!).
Je waarheid is je beleving. Wat je gelooft is waar. Je beleeft wat je denkt. Over andere mensen, maar ook over jezelf! Daarover kun je trouwens ook een boel onvrede ervaren. En tegelijk: een beleving die je NIET hebt (niet ziet) kun je NIET ervaren. Dus hoe zit dat nou met die tevredenheid die je (zo vaak) mist? Die kun je dus gaan ontdekken! Als je iets anders voor wáár wilt gaan aannemen. Daarvoor kun je iets op een andere manier gaan bekijken, vanuit een ander perspectief. Johan Cruijff zei: “Je gaat het pas zien als je het door hebt”. In dit blog draaien we dat dus ook precies andersom…
Change perspective (Milton Erickson)
Milton Erickson was een Amerikaanse hypnotherapeut die o.a. model heeft gestaan voor het ontstaan van NLP. Hij kon door de kunst van het verhalen vertellen en suggestie toepassen het onderbewuste van iemand toespreken en daarmee de persoon een totaal andere beleving geven van hetzelfde probleem dat hij of zij had. Toen ik, bij Anné Linden, een training volgde in zijn gedachtegoed en methodiek, leerde ik dat het loskomen uit een ‘knoop’ neerkomt op één specifiek gegeven: verander van perspectief! De oplossing of inspiratie komt uit onverwachte richting. Als we het met ons bewuste brein hadden kunnen bedenken was het toch al lang gelukt!? Het veranderen van je kijkpositie brengt je een nieuwe waarneming en dus een nieuw gevoel. Want je waarheid is je beleving. Wat je gelooft is waar. Dan zorg je dat je iets anders gelooft. Iets anders beleeft. En tja, daar heb je natuurlijk wel een open mind voor nodig.
De eeuwige verdeeldheid: wij en zij
Het is mens-eigen om onder elkaar verschillen te zien. Het was in heel vroeger tijden ook wel belangrijk om je vrienden van je vijanden te kunnen onderscheiden. Alleen is dit instinct niet meer passend in onze tegenwoordige samenleving. Alles (in de nieuwe tijd) dient zich nu te richten op het leggen van verbinding. En zolang mensen zich hiervan niet bewust zijn blijft dit afstoot- instinct in werking. ‘Als iemand niet hoort bij ONS dan hoort ie bij HUN. En dat gaat gevaarlijk zijn’. Ik zag laatst in een docu dat het DNA van ons Europeanen terug te traceren is tot DNA uit volkeren uit alle andere continenten. Als wij dan een mix zijn, wie is dan nog WIJ of ZIJ? Wat zou er gebeuren als er een ruimtevolk onze aarde zou aanvallen?
In het eerder genoemde Deense filmpje zie je een heel mooi onverwacht en hoopvol verschijnsel ontstaan. Er gebeurt iets met de ordening van WIJ en ZIJ. Door een bepaalde vraag te stellen zie je een nieuwe WIJ en ZIJ ontstaan. Met een volgende vraag gebeurt dit wéér. En wéér. Er blijken overeenkomsten te zijn waar we ze niet verwacht hadden. Door ergens anders te gaan staan ervaar je een nieuwe ordening. Met een nieuw gevoel. Aandacht voor verschillen maakt eenzaam en afgesneden. Het geeft juist een verbonden gevoel als we de overeenkomst kunnen zien. En dat is ook wel hoog tijd in deze nieuwe tijd waarin we (alle hooggevoelige kleine en grote mensen!) gezamenlijk meer verbinding tot stand willen brengen!
Misschien kun jij zelf al in het klein beginnen met het bekijken van een overeenkomst in plaats van verschil tussen de ander en jij zelf. Het kan boeiend zijn om te oefenen met (schoon)familie, (stief)ouders, buren, sportclub of werkkring. Niet iets van de ander verwachten maar je eigen waarneming verleggen. Het vraagt natuurlijk wel een open mind…
Anders bekijken: hoe dan?
Wat je waarneemt bepaalt dus wat je voelt. Dat komt door wat je ooit eerder hebt meegemaakt. Van je waarnemingen wordt dus een interne weergave gemaakt in je brein. En dat is nou precies zo boeiend; het is een weergave. Het is niet hetzelfde als wat er werkelijk buiten jou is. Jij maakt er een kaart van in je hoofd. Buiten jou is het gebied nog steeds in alle volledigheid aanwezig zonder dat jij op alle plekjes bent of bent geweest. Het is daarbuiten ook gewoon wat het is. Neutraal en feitelijk. Het wordt pas ‘gekleurd’ op jouw eigen kaart. Je hebt er een mening over, een gevoel bij, een gedachte die zich aandient en een emotie die wordt aangeprikt. En dat alles doe jij. Doordat jij op je vaste stoel zit te kijken vanuit een vast punt. Je zou kunnen geloven dat het niet anders is dan dit. Totdat je op het idee komt om je kaart eens te gaan bijwerken. Of uitbreiden. En daarvoor zet je je stoel eens op een andere plek in het gebied. Niemand anders trouwens die dat voor je kan doen. Maar jij gelukkig wel. Met deze stoel kun je zelfs verschillende dingen doen. (Het vraagt wel een open mind…)
Je stoel in de ruimte
Je stoel staat symbool voor de positie die jij inneemt in jouw situatie. Een paar voorbeelden met oefen-tips:
- Je kent vast een situatie waarin je onvrede voelt. Of onrust, kritiek, dwang, boosheid en andere gewaarwordingen die niet helpend voor je zijn. Je perspectief veranderen kan soms letterlijk door bijvoorbeeld wat achterover te leunen (bij conflict of ergernis) wanneer je de neiging voelt om te gaan reageren. Je kijkt eens even wat beter en objectief naar wat je precies ziet. Je ziet de ander opeens misschien in zijn geworstel of onzekerheid. In een conflict wat zich herhaalt kun je eens visualiseren dat je die ander met jou bezig ziet. Wat is het patroon dat je ziet? In een geval van patstelling kun je je stoel eens verplaatsen naar de andere kant; van de nadelen naar de voordelen. Zoals je vast wel eens ooit zegt: ‘tja, van de andere kant…’
- Het glas dat er half leeg uit ziet is natuurlijk tegelijk net zo goed half vol. Verander de doelrichting eens in je waarneming. Ben je aan het vermijden of aan het bereiken?
- Richt je eens (een paar weken) op de complimenten in plaats van op de verbeterpunten naar mensen in je omgeving. Het geeft je zelf een ander gevoel!
- Is het woord ‘moet’ bij jou ook zo’n sluipmoordenaar? Vervang het eens (een dag) door een woord als ‘zal, wil of ga’.
- Het kan ook een leuk experiment zijn om een routine die je hebt eens helemaal anders(om) te doen of over te slaan. Geen sigaret als je onrustig bent maar 5 keer ademen naar je hart. Je tanden poetsen met je andere hand of een andere route naar je werk.
Slootkant en bergrug
Ik heb een stevige schrikherinnering van een moment in mijn kindertijd dat ik bij de kassa wacht en ontdek dat ik een vreemde mevrouw bij haar jas vasthoud. Die mevrouw had vanuit mijn ooghoogte dezelfde kenmerken als mijn mama. Maar wat een ontgoocheling!
In mijn geval was het gevoel niet positief, maar je kunt ook je perspectief ‘inzoomen’ om een ander en zelfs rustiger gevoel te ontdekken. Zoals een kikker die aan de slootkant een nieuwe grijze paal ontdekt en nog helemaal geen last heeft van de zorgen die hij gaat krijgen als hij weet dat het een reiger is. Accepteer dat je nog niet alles weet en doe het met wat je wel ziet. Meer informatie is er nu niet in jouw werkelijkheid.
Met die vreemde mevrouw aan de kassa had ik graag eerst het complete plaatje gehad! Als een bewakingscamera kijken naar je eigen situatie. Dat geeft ook weer een andere waarneming. Zie jezelf in je ‘probleemmoment’ (of periode). Dan zie je ook meer van de context waarin je ploetert. Bijvoorbeeld dat je niet de enige bent. Of dat jij in samenhang met je omgeving functioneert. Je ziet in the big picture bijvoorbeeld beter hoe jouw doel niet overeenkomt met het gezamenlijke belang, of hoeveel factoren buiten jezelf je van invloed laat zijn op jouw levenssituatie. En dus jouw beleving van het geluk in je leven! Soms zie je van bovenaf ook beter wat de menselijke maat is. Dat jij het bent die maar altijd alles zelf wil doen en oplossen en dat dit niet de norm is voor ‘een goede moeder zijn’.
Oefenen met ‘the big picture’ doe je zo: ga ontspannen zitten, visualiseer dat je jezelf van boven ziet zitten (of liggen misschien), kijk naar jezelf en dan ook naar de omgeving waarin je bent. Ga nog hoger en kijk naar hoe de omgeving uitzoomt. Je ziet jezelf, in de kamer, in het huis, in de straat, de stad, ons land, etc. etc. Ervaar steeds hoe het voor jou is. Lukt het om tot aan het plaatje van onze planeet te gaan? Reis vervolgens weer terug in omgekeerde volgorde van plaatjes. Totdat je jezelf in je stoel ziet en tenslotte afdaalt in je eigen beginperspectief.
In de stoel van een ander
Je kunt ook van perspectief veranderen door in de schoenen van een ander stappen. Het heet empathie en het is de bereidheid om je te verdiepen in wat de ander beleeft. Je werkelijk verplaatsen kan niet. Dan ga je invullen voor de ander en dat is nooit helpend! Je neemt het perspectief van de ander in en vraagt je af wat jij beleeft als je meemaakt wat de ander meemaakt. Dit is iets wat je kunt leren, het gaat niet vanzelf. Het is helemaal mooi wanneer je ook nog jezelf met de ander kunt zien in het plaatje. Wat merk je op van de interactie tussen jullie? Je hebt zelf natuurlijk altijd een aandeel in die communicatie!
Je stoel in de tijd
Als je met je stoel al hebt kunnen omhoog-reizen tot in de ruimte, is het misschien ook mogelijk dat je op je stoel gaat reizen in de tijd. Op een zelfde manier omhoog zweven en onder je de denkbeeldige tijdlijn zien van jouw leven. Met het heden, je verleden en ook een stuk van toekomst. Met je stoel zweef je waarheen je wilt. Je intentie is om eens vanaf een heel ander punt te kijken naar je probleem. Je kunt zien waar vandaan je komt en wat je omstandigheden waren die je gevormd hebben. Is het okay voor je dat het zo gegaan is? Merk je waar je aandacht het meest naartoe gaat? Naar het verleden of de toekomst. Leef je met herinneringsemoties of met zorgen over de toekomst? Ook kun je een gevoel krijgen van de reis die het leven is en de factor tijd. Die is nou eenmaal onveranderlijk.
Je stoel buiten de tijd
Het perspectief wat je het grootste overzicht geeft is het kijken naar de reis van je ziel. Als je met dit gegeven wilt leven, weet je ook dat elke situatie gewoonweg een leerkans is. Zoals je al vele leerkansen hebt benut. De ontwikkeling van je ziel heeft al die ervaringen nodig om wijzer te worden. Zodat je steeds meer groeit en je uiteindelijk de ultieme verbinding kunt maken. Als het je lukt om vanuit dit perspectief te kijken, weet je dat het je ‘ikje’ is die last heeft van de kaart en niet van het gebied. Het gebied is er al sinds mensenheugenis en is er om verkend te worden. En als je bezig bent met inzicht te krijgen in je situatie, dan doe je ook precies dat. En helpt het om soms eens vanaf een ander, meestal hoger, standpunt te kijken. En weer wat van je kaart bij te stellen. Het geeft je meer ademruimte.
Als al deze suggesties wat verwarrend voor je zijn kun je natuurlijk altijd eens een afspraak maken voor Odessóe Veranderwerk. Van harte welkom! ♥
Inspiratie:
films: ‘The Trumanshow’ en ‘The matrix’
boek: ‘De beschermengel’ (Paulo Coelho)
Tags: zielsevolutie NLP Milton Erickson interne representatie waarheid werkelijkheid perspectief zielsontwikkeling