Op deze dag van onze nationale vrijheidsviering sta ik graag even stil bij het verschijnsel dat vrijheid is. In de media wordt het nogal groots en tamelijk versimpeld afgeschilderd. Ik voel de behoefte om het een menselijke maat te geven. Vrijheid is tenslotte een gevoel. Een verschijnsel dat je individueel beleeft en wat bovendien alleen bestaat bij de gratie van de relatie tot een ander. In je eentje ervaar je geen vrijheid of onvrijheid. Hooguit doordat je met jezelf omgaat op een dwingende of beperkende manier. En dat is dan weer interessant omdat die manier van met jezelf omgaan toch ook weer tot stand kwam in relatie met een ander. Waarschijnlijk de mensen in je jeugd die veel invloed op je hadden. Je ouder(s), familieleden, je systeem van herkomst.
Daders en slachtoffers
In deze dagen van oorlogsherdenkingen gaat het steeds over slachtoffers en daders. Het klopt natuurlijk ook wel dat er slachtoffers vallen wanneer anderen over gaan tot grensoverschrijdende daden. Ook op individueel niveau. Het valt niet te ontkennen dat je de dupe bent van gedrag van een ander die over jouw grens gaat. En tegelijk zit daar ook de valkuil van jezelf onvrij voelen. Het slachtoffer-zijn suggereert dat je zelf geen andere positie in zou kunnen nemen. Misschien is dat ook wel zo; je kunt gedane zaken niet keren. Je kunt niet altijd onmiddellijk uit een situatie stappen waarvan je het slachtoffer bent. Wat wel kan is je beleving ervan gaan onderzoeken. Je voelt je ‘gedaan’ en je bestempelt dit als een vaststaand feit. Toch is het feit op zich niet het probleem! Je probleem met onvrijheid zit ‘m in je beleving ervan! Misschien heb je een onbewust oordeel zoals: ‘slachtoffer zijn is o.k.’ Want het is onvermijdelijk en er is geen alternatief.’ Dan oordeel je waarschijnlijk ook negatief over het dader-zijn.’ Dat is niet toegestaan en schadelijk voor anderen.’
Hiermee val je, zoals velen met jou, in de valkuil van het dader/slachtoffer-denken en blijft je onvrije gevoel bestaan. Je ervaart een bepaalde macht of misbruik door de ander(en) en je zit vast in je situatie. De weg er uit lijkt afgesloten. Je zit achter een muur die je zelf hebt opgetrokken. Om de daders buiten te houden. Maar wat doe je met je eigen slachtofferschap? Hoe kom je aan de pijn voorbij? Hoe kun je je weer vrij gaan bewegen?
Nieuwe betekenis, nieuwe optie…
De weg eruit bestaat wel degelijk. Het begint met een nieuwe definitie van je oude overtuiging. Hoe zou je het vinden als het is als volgt?.....
Slachtoffer zijn = jezelf afhankelijk opstellen van de buitenwereld. Je wacht op verbetering door toedoen van de ander. Bovendien ben je op die manier uit contact. Dat is dus helemaal niet zo’n helpende strategie om je vrij te voelen!
Dader zijn = iemand zijn met daadkracht. Door zelf een daad te stellen ben je een z.g. ‘helder tegenover’ voor de ander. Die ervaart daarmee jouw duidelijke grens. Je ervaart daarin een contact. Daderschap is dan iets opbouwends! Het hangt slechts af van je intentie: is die liefdevol of niet?
Je zou kunnen stellen dat je alleen ZELF je eigen grenzen kunt stellen en er ook alleen zelf voor kunt zorgen dat die serieus genomen worden. Dat begint namelijk ook weer bij jou! Als je je eigen grenzen niet echt serieus neemt zullen anderen dat ook niet doen. Dat is je eigen aandeel in een situatie van onvrijheid voelen. Ga je IN of UIT contact? Wacht je af of stel je een daad?
Terug naar af
Mijn eigen grenzen serieus nemen: dat doe ik toch al? Het zijn de anderen die dat niet doen!
Als dit je gedachte is zit je weer in je slachtoffer/dader-denken.
Ga terug naar start, je ontvangt geen twintigduizend euro…
Vrijheid=Keuzevrijheid
Onszelf serieus nemen is iets dat we al vroeg geleerd hebben. Of niet. Het ontstaat doordat in onze vormende jaren onze gevoelsgrenzen zijn gerespecteerd. Of niet. Als kind heb je niks in te brengen bij gedrag van volwassenen dat over jouw grens gaat. Je voegt je ernaar en je vindt een zo effectief mogelijk overlevingsmechanisme. Er ontstaan delen in onze persoonlijkheid die ervoor zorgen dat we bestand zijn tegen de overdondering, de pijn, de wanhoop. Die overlevingsdelen binnen onszelf deden effectief beschermend werk. En tegelijk houden ze ons nu nog steeds gebonden aan de waarheid die er ooit was. Die waarheid houdt je in de illusie dat je geen keuze hebt. Geen keuzevrijheid. Geen vrijheid.
Grensoverschrijdend gedrag uit het verleden houdt je dus in het NU nog gebonden. Het is helpend als je kunt kijken naar je oude norm over ‘nee-zeggen’ of ‘voor jezelf opkomen’. Misschien kun je zelfs het gevoel toelaten van hoe je daarin erg tekortgedaan bent. Het is goed om stil te staan bij het gevoel dat een deel van jou klein is gebleven of gehouden. Dat je invloed op je eigen keuzevrijheid groter is dan je dacht. Je hebt een stukje opgroeien in te halen. En daarvoor is het nooit te laat! Het begint met zelfkennis vergaren en ervaringen toelaten. Dan pas ervaar je persoonlijke vrijheid en kun je die ruimte ook aan anderen bieden. Je partnerrelatie of je kinderen?......
Tags: grenzen persoonlijke vrijheid daders slachtoffers